Als we nalaten te leren hoe het fascisme werkt, dan zijn we gedoemd om de geschiedenis te herhalen.
Door: Rafel
Op zondag 10 maart komt de “Israëlische” president Isaac Herzog naar Nederland voor de opening van het Nationaal Holocaustmuseum. Herzog werd na 7 oktober berucht om zijn genocidale uitspraken en de foto waarop hij een boodschap schrijft op een van de duizenden bommen waarmee de zionistische entiteit Gaza compleet heeft verwoest. Los van die walgelijke symbolische daad, is hij als staatshoofd een van de hoofdverantwoordelijken voor de genocide op Gaza, die nog altijd in alle hevigheid wordt gepleegd en met de dag escaleert. Bovenop de meer dan 30.000 doden door bombardementen sinds 7 oktober, heeft de geforceerde hongersnood in de afgelopen week minimaal 20 levens opgeëist. Dat zullen er in rap tempo meer worden, als de situatie niet heel snel verandert.
Herzogs komst naar Nederland is niet eens een onhandig foutje van Nederlandse machthebbers. Dat het een regelrechte politieke stunt is, wordt meteen duidelijk als je ziet dat hij familieleden van gijzelaars meeneemt naar de opening van het museum. Het is een klap in het gezicht van alle nabestaanden van Holocaust-overlevenden om de herdenking van de Holocaust te besmeuren met de komst van iemand die op dit moment een genocide aan het plegen is.
Vervorming van de geschiedenis
Deze stunt staat niet op zichzelf. De opening van het Nationale Holocaustmuseum op 10 maart is lang niet de enige keer dat de geschiedenis misvormd en misbruikt wordt om als politiek wapen te dienen. De Nederlandse heersende klasse heeft er een handje van om de geschiedenis te misbruiken om een narratief te scheppen dat gunstig is voor de bestaande kapitalistische, koloniale orde.
De Tweede Wereldoorlog zelf zit er vol mee. De Nationale Herdenking van 4 mei en Bevrijdingsdag op 5 mei, zijn in het leven geroepen om nationalisme en koningsgezindheid te promoten, niet om daadwerkelijk lessen te trekken uit de geschiedenis.
De herdenking van de Februaristaking is op vergelijkbare manier uitgehold van enige betekenis: op z’n slechtst worden regelrechte fascisten uitgenodigd om kransen te leggen bij de herdenking. (Hoe haal je het in godsnaam in je hoofd?) En op z’n best wordt het een vaag, leeg verhaal over de onverklaarbare heldendom van Amsterdammers om te gaan staken tegen de Jodenvervolging. Dat de staking werd georganiseerd door de Communistische Partij Nederland, de grootste vijand van de nazi-bezetter, wordt nauwelijks vermeld. Terwijl daarin toch juist de grootste lessen te leren vallen: wie snapt namelijk het fascisme beter dan de toegewijde antifascisten die altijd in woord en daad zich met hand en tand verzet hebben tegen het fascistische monster?
En wat te denken van Hannie Schaft, “het meisje met het rode haar”? Zij is decennialang gebruikt als het gezicht van een onschuldig maar dapper volk, dat in verzet kwam tegen de bezetter – een schoolvoorbeeld van witte onschuld. Daarbij werd vaak onder het tapijt geveegd waarom zij in het verzet ging: ze was communist. Terwijl herdenkingen die communisten voor haar organiseerden in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, met grof geweld werden onderdrukt door de staat, werd zij later een apolitiek symbool van een inhoudsloos ‘verzet’.
Ook buiten de Tweede Wereldoorlog om zijn er genoeg voorbeelden te vinden. Van het bagatelliseren van de oorlogsmisdaden tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog tot het verheerlijken van de genocidale VOC-gouverneur Jan Pieterszoon Coen: de Nederlandse canon zit vol met witgewassen ‘zwarte’ bladzijden.
Zionisme wordt gelijkgesteld met jodendom
De rol van Herzog bij de opening van het Nationale Holocaustmuseum, past dus in een lange rij van nationale schandes van Nederland. Maar hier speelt natuurlijk meer dan alleen het stimuleren van nationalisme of het verzwijgen van de rol van communisten in het verzet.
Veel prangender roept dit de vraag op waarom “Israël” nog steeds wordt gezien als morele autoriteit over de nalatenschap van de Holocaust en de herdenking ervan. Dat is namelijk alleen logisch als je “Israël” als vertegenwoordiger van het Joodse volk ziet. Daarin ligt de kern van het propagandistische narratief rondom het goedpraten van zionistische kolonisatie en etnische zuivering van Palestina, al sinds 1947. Dat de zionistische beweging nooit een representatie van het Joodse volk is geweest, wordt hier opportunistisch onder het tapijt geveegd.
Het zionisme als politieke beweging om Palestina te koloniseren, is altijd al klassiek koloniaal en reactionair geweest. Het was de droom van een gediscrimineerde Joodse middenklasse om eindelijk tot de standaard van de witte Europese koloniserende man te behoren. Dat verreweg de meeste Joden op dat moment revolutionair links en dus anti-zionistisch waren, was een van de moeilijkste obstakels voor het van de grond krijgen van een stevige zionistische beweging. De zionistische beweging papte daarom aan met anti-semitische machthebbers, van Engeland tot tsaristisch Rusland, in de hoop politieke en financiële steun te krijgen voor hun koloniale droom. Vooral in Oost-Europa wierpen zionisten zich vaak op als stakingsbrekers en hielpen zij om revolutionaire Joden te onderdrukken, om zo een wit voetje te halen bij de heersende klasse. (Voor meer, lees: Sumaya Awad – Palestine: a Socialist Introduction, hoofdstuk 1. Ebook is gratis!)
Al sinds het begin is het zionisme dus helemaal geen vertegenwoordiging van het Joodse volk, laat staan dat het te vereenzelvigen valt met het jodendom als religie. Toch is dat – sinds 1948 – het standaardnarratief binnen de imperialistische kern: het Westen heeft immers belangen bij het hebben van een Europese kolonie in de regio. Nog altijd wordt “Israël” hier in het Westen gezien als vertegenwoordiger van Joden of het jodendom: zelfs als het een genocide aan het plegen is waar de hele wereld zich tegen uitspreekt. Het is “Israël” die bij hoog en laag beweert dat alles wat zij doen, in naam van het Joodse volk is, terwijl er niets antisemitischer is dan te stellen dat het inherent Joods is om te willen koloniseren, een land etnisch te willen zuiveren, en een exclusieve ethnostaat voor een superieur volk te willen.
Kolonialisme en fascisme zijn twee kanten van dezelfde medaille
De echte les om genocide te voorkomen, ligt bij het herkennen van wat een fascistische beweging is. Het zionisme is in eerste instantie een vestigingskoloniale beweging en ligt daarmee politiek en ideologisch dichter bij nazisme en fascisme dan bij andere politieke bewegingen. Zionisme en fascisme komen uit dezelfde bronnen (reactionaire middenklasse), hebben vergelijkbare doelen en dromen (een exclusieve ethnostaat voor een superieur volk), en maken zich nuttig voor dezelfde kapitalistische klasse. Om de zionistische entiteit naar voren te schuiven als morele autoriteit rondom de herdenking van de Jodenvervolging is dus een van de meest walgelijke en gevaarlijke vervormingen van de geschiedenis op dit moment.
Als we de lessen van de Holocaust willen leren, kan dat niet door ons uitsluitend te focussen op de identiteit van de slachtoffers ervan. Wie het doelwit is van een genocidale campagne, hangt namelijk af van de context waarin een fascistische beweging aan de macht komt. We moeten de politieke krachten achter de verschrikkelijke misdaden tegen de menselijkheid herkennen en erkennen, als we een kans willen maken om een volgende genocide te voorkomen. De huidige genocide in Gaza laat duidelijk zien dat de heersende klasse daar geen enkele interesse in heeft.
Het oprichten van het Nationale Holocaustmuseum is dus helemaal niet bedoeld om lessen te leren van de genocide op Joden. Als dat de bedoeling was, dan had men de inherent fascistische kern van het project “Israël” erkend. Als het de bedoeling was om lessen te leren van de geschiedenis, dan zou men meteen moeten erkennen dat je niet iemand kunt uitnodigen om de grootste genocide op Europese bodem ooit te herdenken, als hij zelf op het moment een genocide aan het plegen is. Helaas wordt de geschiedenis van de genocide op Joden misbruikt om een ander koloniaal, genocidaal project te verexcuseren.
Momenten van herdenking (4 mei, 25 februari) en musea zouden niet alleen een gelegenheid moeten zijn om collectief stil te staan bij al het verschrikkelijke leed dat is veroorzaakt. Het zijn juist kansen om te leren hoe het kon dat er zoveel leed werd veroorzaakt. Als we nalaten te leren hoe het fascisme werkt; als we nalaten te leren hoe fascisten aan de macht kunnen komen; als we nalaten te leren dat fascisme en kolonialisme twee kanten van dezelfde medaille zijn, dan zijn we gedoemd om de geschiedenis te herhalen.
Dat is niet een abstracte dreiging voor een ongedefinieerde toekomst. De geschiedenis is zich aan het herhalen. Fascisten bouwen steeds meer macht op en winnen steeds meer verkiezingen, ook in Nederland. De kapitalistische tegenstellingen worden steeds minder houdbaar, waardoor de dreiging van een Derde Wereldoorlog steeds meer toeneemt. Imperialistische machten zijn met hun volle gewicht de zionistische genocide in Gaza aan het steunen, financieren en faciliteren. Het beroemde “Nooit Meer” is nu.